مروری بر عملیات والفجر 2 از زبان مدیرکل بنیاد

حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آذربایجان‌غربی

لشکر 64 پیاده‌ ارومیه با هدایت قرارگاه عملیاتی شمال غرب و تیپ ویژه شهدا به فرماندهی شهید سردار محمود کاوه نقش بسیار بارزی در عملیات والفجر 2 داشت.

سرهنگ روضه‌ای، مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس آذربایجان‌غربی در خصوص عملیات والفجر 2 گفت‌وگو می کرد، با بیان این مطلب گفت: این عملیات با هدف خارج کردن شهرهای کردنشین میهن اسلامی از زیر آتش دشمن،‌ آزادسازی ارتفاعات مهم منطقه، مسدود کردن راه ضدانقلاب و تصرف پادگان حاج عمران در ساعت یک بامداد 29/4/1362 در منطقه عملیاتی حاج عمران با رمز (یاالله، یاالله، یا الله) شروع شد و 30 روز به طول انجامید.

وی در خصوص نیروهای عمل کننده در این عملیات اظهار داشت: ارتش جمهوری اسلامی ایران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ‌نیروی مقاومت بسیج، جهاد سازندگی، عشایر منطقه، ناجا (ژاندارمری سابق) و تیپ ویژه شهدا و لشگر امام حسین (ع) قرارگاه حمزه سیدالشهدا نیروهای عمل کننده در این عملیات بودند.

سرهنگ روضه‌ای آزادسازی ارتفاعات مهم آزادی (کینگ) ‌2570، ارتفاعات سرسول و گردمند (2519)، پادگان سوق‌الجیشی حاج عمران و ارتفاعات گردیکو و ارتفاع کدو، مناطق چومان مصطفی و گلاله را از نتایج عملیات والفجر 2 عنوان کرد.

سرهنگ روضه‌ای گفت: 5 فرورند هواپیما، ده فروند هلی‌کوپتر، 40 دستگاه تانک و نفربر از جمله تجهیزات منهدم شده دشمن بود و از قرارگاه تیپ 91 که مامور حفظ پادگان حاج عمران و منطقه بود مدارک و اسناد حاوی اطلاعات ذی قیمت نظامی به همراه کالک‌های عملیاتی و نقشه‌های طبقه‌بندی شده مناطق استحفاظی سایر یگان‌های دشمن به دست رزمندگان جمهوری اسلامی ایران افتاد.

وی تعداد کشته و زخمی‌های دشمن در این عملیات را چهار هزار نفر عنوان کرد و افزود: در این عملیات همچنین 200 نفر از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند.

سرهنگ روضه‌ای،‌‌20 دستگاه تانک و نفربر، 12 قبضه انواع مختلف توپ صحرایی، 50دستگاه خودرو نظامی، 35 دستگاه خودرو مهندسی، صدها قبضه انواع سلاح سبک و نیمه سنگین از جمله تیربار و خمپاره‌انداز از مهمترین غنائم به دست آمده در این عملیات به شمار می‌روند.

لینک :

 عملیات زمینی

نگاهی به عملیات محدود عاشورا از جبهه های غرب تا جنوب ایران

  

در اواخر مرداد 1364 و در آستانه برگزاری چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران ضد انقلابیون و نیروهای مزدور بعث عراقی در جهت ایجاد تنش در مناطق مرزی و مرکزی ایران دست به یکسری تحرکات نظامی زدند که نیروهای سپاه پاسداران با کمک پیشمرگان کرد مسلمان عملیات محدود عاشورا را با هدف سرکوبی نیروهای مزدور بعثی و ضد انقلاب در کردستان و در منطقه فکه در جبهه های جنوب انجام دادند.

با هدف سرکوبی ضد انقلاب و مزدوران رژیم بعث عراق توسط سپاه پاسداران انجام گرفت . در این عملیات ضمن کشته شدن 50 تن از نیروهای دشمن صدها نفر نیز زخمی شدند و تعدادی به اسارت نیروهای ایرانی در آمدند.

در ادامه سلسله عملیات های محدود «عملیات عاشورای 2» در ساعت 2 بامداد 24 مرداد 1364 با رمز مبارک « یا مهدی ادرکنی(عج)» در منطقه چنگوله در جنوب مهران به وقوع پیوست. نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در این عملیات موفق شدند ضمن تصرف تپه دوقلو و ارتفاع 145 چندین دستگاه خودرو و تجهیزات نظامی دشمن را منهدم کنند. در این عملیات گردان 1 و 2 از تیپ 114 لشکر 35 دشمن بعثی منهدم شد و بیش از 500 نفر زخمی و کشته شدند و 10 نفر نیز به اسارت نیروهای اسلام در آمدند.

در آستانه برگزاری چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران،«عملیات عاشورای 3» با رمز مبارک «یا سید الشهداء(ع)» در ساعت 2 بامداد 25 مرداد 1364و با هدف انهدام یگانهای دشمن در منطقه عملیاتی شمال فکه توسط نیروهای سپاه پاسداران انجام گرفت.

در این نبرد رزمندگان تیپ 10 سیدالشهداء با پاک سازی 14 کیلومتر مربع از منطقه فکه موفق به انهدام 2 پل ارتباطی مهم ،2 دستگاه تانک و 11 انبار مهمات، چندین دستگاه خودرو و مقادیر زیادی ادوات و تجهیزات مهندسی دشمن بعثی شدند. همچنین گردان 1 و 2 از تیپ 108 لشکر 16 دشمن منهدم و بیش از 600نفر از نیروهای دشمن کشته و زخمی شده و 35 نفر نیز اسیر شدند. مقادیر زیادی سلاح سبک و سنگین و چندین دستگاه خمپاره انداز و مقداری تجهیزات لجستیکی و مخابراتی نیز به غنیمت نیروهای ایرانی درآمد.

عملیات " عاشورای 4 " در ساعت 2 بامداد اول آبان 1364، با هدف انهدام نیروهای دشمن در منطقه عملیاتی غرب دریاچه ام النعاج ، در هورالهویزه توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در محدوده ای به وسعت 110 کیلومتر مربع انجام شد. این عملیات به آزاد سازی 64 پایگاه و 7 آبراه، انهدام یک فروند هواپیمای پی سی هفت و بیش از 100 قایق، غنیمت گرفتن 25 قایق و دهها سلاح جنگی، انجامید. همچنین سه گروهان از گردان پنج تیپ 117 سپاه چهارم ، گروهان نیروی مخصوص اطلاعاتی «فرسان الهور» و چندین مقر نظامی دشمن منهدم شد و بیش از 340 نفر نیروی بعثی کشته و زخمی و 76 نفر اسیر شدند.

پیام امام پس از عملیات ثامن الائمه

خبر پیروزی رزمندگان ایران در عملیات ثامن‌الائمه(علیه‌السلام) بازتاب مثبت و گسترده‌ای در بین مردم ایران که همچنان با فتنه‌های داخلی دست به گریبان بودند، داشت. امام خمینی نیز در پاسخ به تلگرام فرماندهان نظامی در مورد پیروزی‌های رزمندگان در عملیات شکست حصرآبادان، پیامی به این شرح فرستادند:

- «تیمسار سرتیپ فلاحی، تیمسار سرتیپ ظهیرنژاد و جناب آقای محسن رضایی ایدهم الله تعالی، تلگرام شما در خصوص فتح بزرگ که خداوند تعالی نصیب ارتش، نیروی هوایی و هوانیروز، سپاه پاسداران، بسیج، ژاندارمری، فدائیان اسلام و سایر نیروهای مردمی فرموده و محاصره آبادان به طور کامل شکسته شده است، واصل گردید.

اینجانب این پیروزی بزرگ را به فرماندهان تمامی نیروهای مسلح و به سربازان ارجمند و سپاهیان نیرومند تبریک می‌گویم و امید است این سرافرازی‌ها را که برای اسلام و میهن فراهم می‌کنند، منظور نظر مبارک ولی الله الاعظم بقیه الله ارواحناله الفداء باشد و آخرین پیروزمندی را که بیرون راندن نیروهای متجاوز کافر از سرزمین‌های میهن‌مان است، ملت شریف به زودی مشاهده کند.

اینجانب به اسم ملت بزرگ ایران، از رزمندگان دلیر ارتش و سپاه و دیگر قوای مسلح ایدهم الله تعالی تقدیر و تشکر می‌کنم، از خداوند متعال توفیق، نصرت و عظمت اسلام و مسلمین و به خصوص نیروهای مسلح اسلامی را خواستار است.»

سالروز عملیات نصر 8

موفقیت کامل ایران، واکنش رسانه‌های خارجی

به گزارش سرویس فرهنگ و حماسه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)،درگیری نظامی در خلیج‌فارس که موجب تشدید حملات عراق به نفت‌کش‌ها و مقابله به مثل ایران و نیز حضور نظامی امریکا شده بود، باعث توجه بیشتر فرماندهی سپاه به آن جبهه شد.حدودا، از تیرماه سال 1366 با دخالت امریکا، جنگ ایران و عراق به طور محدود، جنبه بین‌المللی به خود گرفت.

اسکورت نفت‌کش‌های کویتی با ناوهای ایالات متحده و فشار بیشتر بر روی ایران باعث شد که نیروی دریایی سپاه در خلیج‌فارس فعال شود و این روند که با حمله امریکا به چاه‌های نفتی ایران، تعرض به کشتی‌ها و حمله موشکی ایران به کشتی‌های امریکایی همراه بود، حدود سه ماه به درازا کشید. پس از آن، بار دیگر فرماندهان سپاه توجه خود را به جبهه زمینی معطوف کرده و در راستای استراتژی عملیاتی شمال غرب، عملیات نصر 8 را به عنوان سرپل عملیات بزرگ زمستانی طرح‌ریزی کردند.

موقعیت منطقه:

ارتفاع گرده‌رش که عملیات نصر 8 بر روی آن انجام شد، در شمال سلیمانیه واقع شده است. قبل از این، در این منطقه عملیات‌های کربلای 10 و نصر 4 انجام شده بود. ارتفاعات بلند گوجار، قمیش، دولبشک، الاغلو، ویولان، گرده شیلان و نیز دشت هرمدان و تپه‌های چنکاوی اطراف این منطقه را در غرب، شمال غرب و جنوب فرا گرفته‌اند. رودخانه قلعه چولان، این منطقه را به دو بخش شرق و غرب تقسیم می‌کند که در آن، ارتفاعات گامو، آمدین، ژاژیله، اسپیدار، دوقلو، قشن، و گلان واقع شده‌اند.

در مجموع، کوهستانی بودن، محدودیت عقبه، نداشتن جاده (به ویژه در ارتفاع گرده‌رش) و سرما از جمله ویژگی‌های جغرافیایی منطقه عملیاتی به شمار می‌رفتند.

علاوه بر این، ارتفاع گرده‌رش مهم‌ترین ارتفاع این منطقه به شمار می‌رفت که برای ورود به زمین غرب رودخانة قلعه چولان، بایستی تصرف می‌شد تا انجام عملیات‌های بعدی میسر شود.

طرح مانور:

عملیات نصر 8 با هدف تصرف ارتفاع گرده‌رش تحت فرماندهی قرارگاه نجف به شرح زیر طرح‌ریزی شد:

-تصرف نیمه جنوبی ارتفاع 1418 ( قلّه دوم ) توسط لشکر 21امام‌رضا (ع)

-تصرف نیمه شمالی ارتفاع 1418 و تصرف ارتفاع 1391 ( قلّه سوم ) توسط لشکر57 حضرت ابوالفضل (ع).

-تصرف نیمه‌غربی ارتفاع 1426 ( قلّه اوّل ) توسط لشکر 11 امیرالمومنین (ع).

-تصرف نیمه‌شرقی ارتفاع1426( قلّه اوّل ) توسط تیپ12قائم (عج).

-تصرف ارتفاعات 1317 و 1348( قله چهارم ) توسط لشکر 155 ویژه شهدا .همچنین لشکرهای 7 ولیعصر (عج) ، 52 قدس و تیپ 35 امام‌حسن (ع) و تیپ مسلم‌بن‌عقیل به عنوان احتیاط قرارگاه در نظر گرفته شدند.

وضعیت دشمن:

مسئولیت منطقه عملیاتی به عهده سپاه یکم ارتش عراق بود؛ که با یگان‌های سازمانی و نیروهای جیش الشعبی از ارتفاع گرده‌رش حفاظت و دفاع می‌کرد. میزان حضور دشمن در منطقه، در این زمان عادی قلمداد می‌شد. و از آنجا که در اواخر پائیز و فصل زمستان، مطابق تجربه سال‌های گذشته، عملیات بزرگ ایران در جبهه جنوب انجام می‌شد،دشمن به تدریج نیروهای خود را به آن جبهه اعزام کرد. اما این نقل و انتقال کند انجام می‌شد. از این رو، برخلاف عملیات کربلای 10 که در اوایل بهار همین سال صورت گرفت، حضور دشمن در منطقه بیشتر و سازمان یافته‌تر بود.

علاوه بر این،علی رغم اهتمام وافر قرارگاه نجف نسبت به رعایت غافلگیری و اعمال حفاظت عملیاتی، به دلیل حضور دشمن روی ارتفاع گامو و ارتفاع قمیش، اقدامات و نقل و انتقال یگان‌های خودی در معرض دید نیروهای عراقی قرار داشت و به همین دلیل، دشمن به طور نسبی هوشیار بود. این وضع به طور خاص چند روز قبل از شروع عملیات، تشدید شد و نیروهای در خط دشمن به حفر کانال، احداث سنگر، افزایش موانع مصنوعی و فعالیت کمین پرداختند. عراقی‌ها، همچنین، نیروهای یگان‌های مستقر در ارتفاع گرده‌رش، را افزایش دادند.

شرح عملیات:

عملیات نصر 8در ساعت  1:16بامداد 29 آبان 1366   با رمز یا محمدبن‌عبدالله ادرکنی، ادرکنی، ادرکنی، آغاز شد. به منظور تک هم آهنگ به مواضع دشمن، یگان‌ها با پنج تا هشت ساعت راه‌پیمایی، زیر مواضع دشمن استقرار یافتند، بدین ترتیب، با فرمان حمله، یگان‌های عمل کننده به طور هماهنگ و هم زمان حمله را شروع کردند و پس از یک ساعت، موفق شدند هدف‌های خود را بر روی قله‌های 1426، 1418، 1391 و همچنین، قرارگاه تاکتیکی تیپ 39 و مقر گردان 1 این تیپ را تصرف کنند. در این میان، تنها مقر گردان 2 تیپ 39 در ادامه یال شمال گرده‌رش پاک‌سازی نشد.با آغاز عملیات، مهندسی قرارگاه نجف نیز اقدام به احداث جاده از پاسگاه پلیس به سمت رودخانه قلعه‌چولان و احداث پل لوله‌ای روی این رودخانه کرد.

از ساعت 5 صبح، دشمن با عناصر باقی‌مانده از تیپ 39 به لشکر 57 ابوالفضل (ع) پاتک کرد و با ادامه این فشار توانست این لشکر را 300 متر عقب بزند و به دلیل احساس خطر از این محور، به این لشکر ماموریت داده شد تا هنگام ورود نیروهای لشکر ویژه شهداء، در مقابل دشمن مقاومت کرده و منطقه را حفظ کند. لشکر ویژه شهداء نیز مأموریت داشت ادامة یال گرده‌رش را تصرف کند. از این رو، برای کمک و تقویت این یگان به توپخانه و ادوات دستور داده شد در آن محور اجرای آتش کنند. بدین ترتیب، ساعت 5 صبح به لشکر ویژه شهداء و لشکر 7 ولی‌عصر (عج) دستور داده شد که در پی ادامه ماموریت لشکر 57 و تقویت خط دفاعی لشکر 21 امام رضا (ع) وارد عمل شوند. در این حال، بار دیگر دشمن اوایل صبح پاتک کرد اما این بار سرکوب شد. پس از این حمله، تا ظهر روز اول، تحرک خاصی از دشمن مشاهده نشد اما بعد از ظهر چند فروند هواپیمای دشمن با قصد بمباران مواضع رزمندگان اسلام، اشتباهاً مواضع قوای خودشان را بمباران کردند.

در شب دوم، لشکر ویژه شهداء روی ادامه یال گرده‌رش، با یک گردان از لشکر 57 عبور کرده و آن را تصرف کرد.

عراقی‌ها پس از عقب‌نشینی از گرده‌رش، از روز سوم عملیات با تیپ‌های 31، 77 و 83 از دو محور به مواضع نیروهای خودی در میان قله‌های 2 و 3 و همچنین به قله 2 حمله کردند، اما رزمندگان اسلام آنها را عقب زدند.

از سوم آذر 1366، نیز نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق روی ارتفاع ویولان عملیات خود را آغاز کردند. در پی این اقدام، دشمن توجه خود را به آن محور معطوف کرد و موفق شد پس از چند روز درگیری اتحادیه را وادار به عقب‌نشینی کند. در مجموع عملیات نصر 8 پس از یک هفته با موفقیت کامل پایان یافت.

نقش هوانیروز در این عملیات:

به علت مسافت زیاد و شیب تند ارتفاعات گرده‌رش، تدارک یگان‌ها از راه زمینی بسیار دشوار بود، لذا با هماهنگی که از قبل شده بود یگان‌ها از شب عملیات وسایل مورد نیاز خود را در تورهای اسلینگ آماده کرده و از صبح عملیات هوانیروز به اسلینگ وسایل تدارکاتی یگان‌ها پرداخت و در روز اول عملیات هوانیروز 18 بار و در هر بار یک تن محموله را اسلینگ کردند و در روز دوم نیز 25 بار عملیات اسلینگ صورت پذیرفت.

نتایج عملیات:

رزمندگان اسلام در عملیات نصر 8، به طور صددرصد به هدفهای خود دست یافتند. در واقع، با تصرف ارتفاع گرده‌رش، یک سرپل مناسب و جاپای مطمئن در آن سوی رودخانه قلعه چولان، برای اقدامات بعدی به دست آمد. در این عملیات، دشمن متحمل تلفات نیروی انسانی و تجهیزات زیادی شد و200تن از آنها نیز به اسارت نیروهای خودی درآمدند. همچنین، تیپ‌های 39، 74، 77 و 83 و برخی یگان‌های دیگر دشمن آسیب دیدند. علاوه بر این، مقداری از سلاح، مهمات و تجهیزات دشمن نیز منهدم و یا به غنیمت گرفته شد.

واکنش مطبوعات جهان:

واکنش اکثر تحلیلگران نظامی سیاسی جهان، انجام عملیات در مناطق شمال‌غرب را فریب ارزیابی می‌کنند و معتقدند هدف اصلی ایران تصرف بصره است: ضمن اینکه اخبار خلیج فارس دیگر اخبارجنگ را تحت الشعاع قرار داده است:

روزنامه "میدل ایست اکونومیک دایجست" دراین باره نوشت: «نیروهای مسلح عراق درسرتاسر جبهه جنگ در آماده‌باش کامل به‌سر می‌برند. هدف احتمالی ایران شهر بصره خواهد بود که عراقی‌ها می‌کوشند بار دیگر تدابیر دفاعی پیش‌بینی شده را به‌کارگیرند. همچنین "ایندیپندنت" روزنامة دیگر لندن با اشاره به این نکته که عراق یک شبکه دیگر از مواضع دفاعی منطقه بصره ایجاد کرده است نوشت: «ایران به فشارهای مداوم رزمندگان خود مبنی‏بر ‏دست زدن به حملات پیاپی جهت درهم شکستن خطوط دفاعی عراقی‌ها تا عملی ساختن یک رسوخ پیروزمندانه، متکی خواهد بود. عکس‌های ماهواره‌ای نشان‌دهندة آمادگی گسترده ایرانی‌ها برای دست زدن به یک حمله جدید در جبهه جنوبی است.» این روزنامه همچنین درمقاله‌ای دیگر آورده است: «ایران حملات آزمایشی خود را در نقاط دیگر به‌عمل می‌آورد تا تعادل عراقی‌ها را به هم بزند. اما در واقع در اطراف بصره و در جبهه جنوبی است که نبرد واقعی صورت خواهد گرفت. هدف ایران بر آن است که جنوب عراق و بصره را از سایر نقاط عراق جداکند.»

منبع : سرویس فرهنگ و حماسه خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)

عملیات طریق القدس

آذرماه سال1360هجری شمسی:

شهر بُستان در عملیات پیروزمندانه «طریقُ القُدس» در جریان جنگ تحمیلی از رژیم بعثی عراق باز پس گرفته شد. عملیات طریق القدس با رمز «یا حسین(ع)» در غرب سوسنگرد و منطقه عمومی بستان آغازشد. این عملیات به منظور آزادسازی شهربستان و دسترسی به «هورُ الهویزه» انجام شد. عملیات طریق القدس طی 14روز با موفقیت کامل به پایان رسید و علاوه بربستان تا نقطه مرزی چَزّابه از وجود دشمن بعثی پاک شد.

نتایج عملیات بزرگ طریق القدس

تلفات نیروی انسانی دشمن :  546 نفر اسیر، 3500 نفر کشته و زخمی

سایر نتایج:

آزاد شدن 650کیلومتر مربع از خاک ایران و از جمله شهر بستان

تجهیزات و امکانات

تانک و نفربر:  180 دستگاه انهدامی و 170 دستگاه اغتنامی خودرو 200 دستگاه انهدامی و 250 دستگاه اغتنامی

هواپیما:  12 فروند انهدامی، هلیکوپتر: 4 فروند اندامی

دستگاه مهندسی: 150دستگاه اغتنامی، توپ: 9 قبضه اغتنامی.

پاسخ امام به تلگرام به رئیس جمهور و رؤسای نیروهای مسلح

آنچه برای اینجانب غرورانگیز و افتخارآفرین است روحیه بزرگ و قلوب سرشار از ایمان و اخلاص و روح شهادت‌طلبی این عزیزان که سربازان حقیقی ولی‌الله‌الاعظم ارواحنا فداه هستند می‌باشد و این است فتح ‌الفتوح. من به ملت بزرگ ایران و به فرماندهان شجاع قبل از آنکه پیروزی شرافتمندانه و بزرگ خوزستان(2) را تبریک بگویم، وجود چنین زرمندگانی را که در دو جبهه معنوی و صوری و ظاهر و باطن از امتحان سرافراز بیرون آمده‌اند، تبریک می‌گویم. مبارک باد بر کشور عزیز ایران و بر ملت شریف، رزمندگانی چنین قدرتمند و عاشقانی چنین محو جمالی ازلی و سربازانی چنین دلباخته دوست که شهادت را آرزوی نهایی خود و جانبازی راه محبوب در را آرمان اصیل خویش می‌دانند. افتخار بر رزمندگانی که جبهه‌های نبرد را با مناجات خویش و راز و نیاز با محبوب خود عطرآگین نموده‌اند. فخر و عظمت بر جوانان عزیزی که در راهی قدم برداشته و پاسداری از مکتبی می کنند که شکست ناپذیر و سر تا پا پیروزی است. و ننگ بر آنان که در راهی جان خود را هدرمی‌دهند و عرض و آبروی خود را می‌برند که پیروزی‌شان شکست و زندگی‌شان ننگ آفرین است.  اشاره به عملیات طریق القدس در پنجم آذرماه 1360 که منجر به آزادی شهر بستان گردید.(صحیفه نور – 9/8/1360 )